Zo vier je Kerst zonder clichés

De herders 

De sterren stonden aan de hemel, de lucht was helder. Ze stonden op het veld net buiten Bethlehem, een groep herders. Ze praatten met elkaar over schaapjes en lammetjes en koetjes en kalfjes. Net toen de gesprekken langzamer gingen en de herders een beetje aan het indutten waren, werd het veld opgelicht door een groot licht.  

Ze schrokken zich wild! Was dit een engel? Terwijl ze trillend op hun benen stonden, zei de engel tegen hen dat ze niet bang hoefden te zijn. Hij kwam met goed nieuws! De engel vertelde dat de Messias was geboren. Ze konden Hem herkennen aan het feit dat Hij een pasgeboren kindje was dat in doeken gewikkeld in een voederbak lag. De herders keken elkaar aan; De langverwachte Messias! Maar waarom ligt Hij in voederbak? Ze hadden niet veel tijd om daarover na te denken, want plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God begon te prijzen. Tijd om zich aan te passen of de gebeurtenissen te verwerken kregen de herders niet, want plotseling stonden ze weer samen in die koude nacht. 

Kerstverhaal 

Ze deden het enige dat ze op dat moment konden doen: ze gingen naar Bethlehem om het met eigen ogen te zien. Ze kwamen aan en zagen een kind gewikkeld in doeken liggen in een voederbak. Precies zoals voorspeld! Ze vertelden Maria en Jozef en de aanwezigen wat ze hier kwamen doen en wat er gebeurd was. Hakkelend en stamelend vertelden ze dit onwaarschijnlijke verhaal. Deze herders waren de eerste mensen die het kerstverhaal vertelden, nota bene aan de hoofdrolspelers zelf! 

Hekel aan kerst 

Ik moet eerlijk zijn: ik heb een hekel aan kerst. Altijd al gehad en ik zie dat niet snel veranderen. Het is namelijk elk jaar weer hetzelfde liedje, of beter gezegd: dezelfde liedjes. Opgegroeid in de stad ben ik gewend om vanaf november bij elk uitje naar het centrum overprikkeld te raken door alle flikkerende lichtjes, uitbundige versieringen en de bomen met tierelantijntjes. Tel daar alle geforceerde gezelligheid bij op, en je hebt iets waar ik écht niks mee kan. 

Het verhaal van de herders staat bol van clichés van de eerste soort. Het is zó groots en zo ongelooflijk dat niemand alles goed zou kunnen beschrijven. Daar begon het mee, de clichés rondom kerst. De gebeurtenis was zo groots en zo bijzonder, dat er geen woorden goed genoeg voor waren. 

Een lege kerst, een lege kribbe 

Er zijn steeds meer mensen die kerst vieren zonder kerst te vieren. Als je de geboorte van Jezus weglaat, blijft de voederbak leeg. Dan moet je de ruimte wel versieren met heel veel lampjes en harde muziek om te zorgen dat de lege kribbe niet opvalt. En dan nog is er eigenlijk niks dat iedereen kan vieren. Goede omstandigheden zijn enkel te vieren als je erin zit, goede relaties of familiebanden zijn enkel te vieren als je die hebt. Warmte en licht zijn voor hen die binnen zitten. Allemaal heel erg afhankelijk van de omstandigheden van het moment. Als die omstandigheden dan slecht zijn, moet je wel iets hebben om af te leiden, anders kan juist kerst bijzonder pijnlijk zijn. Mooie woorden en clichés zijn dan een goede afleiding. Lege clichés zijn onvermijdelijk als je kerst viert met een lege kribbe.  

Kindje in de kribbe 

Maar er is goed nieuws! Want de voederbak was wel gevuld. God heeft Zijn Zoon naar de aarde gestuurd. We mogen dat vieren! Wij allemaal, ongeacht onze omstandigheden. Het Licht van de wereld is naar ons gekomen.  Hij kwam niet als een sterke held die wel even orde op zaken zou stellen, maar als klein kindje dat in een voederbak werd gelegd. Het verhaal wordt niet eerst verteld door een schrijver of verteller, maar door een groepje herders dat in de nacht over hun kudde aan het waken was. Kerst is daarmee vanaf het begin al niet voor de zoveelste keer hetzelfde liedje. Kerst is juist onverwachts en betekenisvol.  

Licht 

Ook in deze tijd hebben we wat aan die boodschap van kerst. Als we kijken naar de wereld zien we vaak duisternis. Kerst maakt daar elk jaar weer geen einde aan. We zingen elk jaar weer van licht en hoop, maar toch lijkt de wereld soms zelfs donkerder te worden.  Als we dan ook nog Jezus uit de voederbak halen, is het leven voor ons net als in Narnia, altijd winter, maar nooit kerstmis. Maar we hebben hoop, want de vredevorst is gekomen! De belangrijke boodschap van Kerst, is dat het een verrassend feest van hoop is. Van een onwaarschijnlijk licht in een onwaarschijnlijke duisternis. 

Hoop 

Deze oprechte, vaak nog kwetsbare hoop, maakt dat we een antwoord hebben op de schelle jinglebells van de wereld, op alle lege clichés. Het is ook een antwoord op ons gedeelde verlangen naar vrede, liefde en hoop. De betekenis van Kerst is zo groots dat we dat onmogelijk allemaal in woorden kunnen vatten, maar we hoeven onze toevlucht niet te zoeken in lege woorden of zinnen, kerstbomen of versieringen, want de voederbak was vol, de vredevorst is gekomen. Hij is het Licht van de wereld en door kerst schijnt Hij ook door ons heen. 

Wat is voor jou de betekenis van de volle kribbe?

Deze blog is eerder gepubliceerd in 2019.